Vooraf
Voor een ander bootjes-forum (BootBits
van de Watersport gebruiksgroep van de HCC) schreef ik n.a.v. een vraag iets
over het meten van de afwezigheid van lekstromen tussen bedrading en romp. Zeker
op een aluminium schip kunnen dergelijke stromen vrij desastreus zijn. Omdat
vele Ovnizeilers-leden niet de Bootbits ontvangen maar de informatie ook voor
hen nuttig is, zet ik mijn advies ook op de Ovnizeilers site.
Hoe te controleren op goede isolatie tussen
bedrading en een metalen romp?
Door slijten van de isolatie of door zout, vocht en vuil
ophoping kan in een oorspronkelijk goed aangelegde installatie toch een elektrische verbinding
tussen bedrading en de metalen romp ontstaan. Regelmatige controle is derhalve zinvol. Zelf gebruik ik de passieve methode beschreven door John C. Payne in
"The Marine Electrical and Electronics Bible. A practical handbook for
cruising sailors", Adlard Coles Nautical, 1994, ISBN 0-7136-4110-X. Een zeer nuttig
boek met nuttige, op de praktijk gerichte informatie.
Passieve isolatietest
Deze test meet de weerstand tussen romp en positieve en
negatieve bedrading met een multimeter met ohm-uitlezing.
1.. Zet de hoofdschakelaars uit. (Voor het 230 V systeem: trek de
walstroomstekker er uit.)
2.. Zet alle apparatuur etc. aan zodat alle elektrische circuits met elkaar
verbonden zijn.
3.. Verbindt de positieve meetkabel met de positieve bedrading en de negatieve
met de romp. Lees de weerstand af.
4.. Verbindt de positieve meetkabel met de negatieve bedrading en de negatieve
met de romp. Lees de weerstand af.
Resultaten;
1.. 10k ohm of meer betekent een afdoende isolatie
2.. Een aflezing tussen 1k en 10k ohm betekent dat er ergens een klein lek zit.
Niet direct schadelijk, maar het moet wel opgespoord en hersteld worden.
Opsporen door stelselmatig de verschillende circuits uit te schakelen totdat de weerstandmeting weer normaal is.
3.. Een aflezing van minder dan 1k ohm betekent mogelijk een ernstige lekstroom.
Onmiddelijke actie is vereist.
Isolatietest onder
spanning
De aanwezigheid van een spanningsverschil tussen bedrading en romp kan de
weerstand tussen bedrading en die romp drastisch verminderen. Voor een echt
grondige controle is daarom het meten van de weerstand met spanning op de
bedrading nodig. Voor het 230 V systeem zou de test met een 500 V isolatietester
uitgevoerd moeten worden. Alle metingen moeten meer dan 1000k ohm bedragen.
Voor een 12/24 V systeem is die spanning te hoog, de isolatie is daar niet op
berekend. Een redelijk alternatief gaat als volgt:
1.. Schakel alle apparatuur in zodat alles met elkaar is verbonden.
2.. Met een multimeter op de DC Volt stand, verbindt de positieve meetkabel met
de positieve bedrading, en de negatieve meetkabel met de romp.
3.. Er behoort geen voltageverschil te zijn. Als dat er wél is, dan lekt de
negatieve bedrading.
4.. Meet nogmaals, maar nu met de negatieve meetkabel verbonden met de nagatieve
bedrading en de positieve met de romp.
5.. Er behoort geen voltageverschil te zijn. Als dat er wél is, dan lekt de
positieve bedrading.
6.. Het vinden van het lek gebeurt ook nu weer door stelselmatig alle circuits
uit te schakelen.
geschreven door Teun van Waart